Revival van de ‘tuindstad-lariekoek’

(verscheen eerder in ROMagazine.nl 26 april 2016)

 

Moeten we ons opmaken voor de zoveelste planologische blunder van megaformaat? Na het overloopbeleid, de gebundelde deconcentratie en de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra dreigt nu een volgende catastrofe: het door Friso de Zeeuw aan de G32 toegedichte ruimtelijke concept van meerkernige geleding (zie ROMAGAZINE #04 2016). De analyse is niet slecht: nabijheid is het sleutelwoord! Maar vervolgens wordt de analyse niet serieus genomen door altmodische argumenten uit de jaren ’70 en ’80 (wonen in het groen en blauw) te vermengen met hip jargon (borrowed size) om laagbouw in nota bene de randen van de Oostvaarders Plassen te bouwen (aldus de door De Zeeuw aan zijn ronde tafel genode wethouder Fackeldey uit Lelystad in Binnenlands Bestuur).

De Zeeuw spreekt namens de G32. Nee, G31, want alleen Venlo biedt dapper weerstand. Spreekt hij ook namens de Amsterdamse wethouder ruimtelijke ordening? Of die van Utrecht? Aan de ronde tafel van De Zeeuw zaten wethouders uit steden van qua omvang het tweede echelon of minder. Geen wethouder uit de G4. Er zaten verder bestuursvoorzitters van ontwikkel- en bouwbedrijven. Er zat geen regionaal-econoom van het type Marlet of Manshanden, er zat geen geograaf of stedenbouwkundige. Laat staan een strategisch beleidsadviseur van het ministerie. Waarom niet? Ruimtelijke ordening is niet meer exclusief voor de tekentafel!

Waarom dit soort miserabele perspectieven voor de Nederlandse ruimtelijke ordening van de nabije toekomst? Sommigen wezen op Twitter op de dubbele pet van De Zeeuw. Hij is immers ook een bouwondernemer. Kan dat problemen opleveren? Hoeft niet, maar het is ook niet ondenkbaar. Wie de film Inside Job heeft gezien weet dat zelfs Harvard-professoren hun autoriteit verkopen ten behoeve van schnabbels in het bedrijfsleven. Daarnaast zal voor bestuurder Fackeldey de korte termijn geldtoevoer naar de gemeentekas van groter belang zijn dan de concurrentiepositie van Nederland in de global economy.

Venlo zit in gunstig economisch vaarwater. De kenniseconomische activiteiten nemen voorzichtig toe. Het historische stadje aan de Maas heeft eindelijk een ‘hippe’ connectie met de rivier gemaakt. Alle reden om de koers richting kennisstad in een hogere versnelling te zetten. De agglomeratiekracht moet toenemen! En jazeker, onderzoek naar de woonpreferenties in Venlo laten een duidelijke vraag naar centrumstedelijk wonen zien. Daar zit men niet te wachten op meerkernige geleding. Sterker nog, meerkernige geleding is in die regio juist de reden dat de centrumfuncties in die stad van iets meer dan 100.000 inwoners beneden niveau zijn. Gelukkig luistert Venlo niet naar Friso cum suis. Maar hoeveel gemeenten zullen wèl bezwijken onder hun verleidende (of misleidende?) verhaaltjes.

In Almere zullen ze het gepalaver van De Zeeuw instemmend ontvangen. De op de komende Floriade geënte stedelijke ontwikkeling is een 2.0 versie van de Garden City. Jane Jacobs veegde in 1961 al de vloer aan met wat zij noemde de ‘tuinstad-lariekoek’. Ondanks dat steekt te vaak dit maligne concept de kop op. En te vaak wordt er ook nog naar gebouwd. Gek, want zoals collega Martin van der Maas uit Den Helder op Twitter opmerkte: “Wie suburbia een succes noemt, moet zich afvragen waarom Almere wordt verkocht ‘op slechts 25 minuten van Amsterdam’ en nooit andersom”.

Maar goed, het betoog van Friso de Zeeuw wakkert wel de noodzaak aan van een grondslagendiscussie over een op agglomeratiekracht dan wel borrowed size gestoelde ruimtelijke planning. We moeten met De Zeeuw en zijn paladijnen rond de tafel. Zolang de goede man maar niet gaat bouwen.

 


Monique.Amkreutz schreef:

Jaren geleden woonde ik nog in Heerlen. Toen al wist je dat het maankwartier er koste wat kost zou moeten komen. Lang voordat de crisis begon. Een prestige kwestie? Laten we hopen dat het Heerlen een stapje verder brengt. Ik betwijfel het!

André schreef:

Weet je Monique, als je niets doet gebeurt er ook niets…

Het helpt natuurlijk geen mallemoer om een deels leegstaand megaproject in een stad met bovenmatig veel laagstand te bouwen, wat gespeend is van functionaliteit en stedenbouwkundige kwaliteit. Huisman een architect? Alsof je Sven Cramer opstelt als spits van Barcelona Football Club………Doordrenkt van prestige, dit overbodige plan. Verder zal dat Mijnwater als energiemonopolie ook niet echt helpen. Pure geldverkwisting!

Komt nog bij dat de ontsluiting met de zuidzijde van de stad er niet komt omdat de beoogde hotelbelegger geen cent te makken heeft en het als doorverkoopobject heeft aangekocht met een lege B.V..

Amsterdam is uniek om zijn scheggen en wordt daar terecht voor geprezen. Niet aan morrelen zou ik zeggen. Of volkstuinen daar in thuishoren is inderdaad een terechte vraag. Maar dat betekent toch niet dat je die ruimte direct moet volbouwen? Natuurlijk blijft Groengebied Amstelland om de hoek liggen, maar toch ook weer iets verder en de verbinding wordt weer zwakker. Een groene Scheg die tot diep de bebouwing van Amsterdam in loopt heeft ongekende waarden. Toen ik in de Afrikaander buurt woonde kon ik langs de Amstel binnen tien minuten naar een boer fietsen voor verse melk. Onderweg reed ik door het groen en vergat de drukte van de stad terwijl ik de weidevogels hoorde. Amsterdam een stad die verbonden is met de veenweiden er omheen. Onbetaalbaar. Probeer dat beeld in stand te houden.

e van hagen schreef:

Zou je niet eerst eens gaan kijken voor je dit soort dingen over Amstelglorie schrijft? 40% van het park is openbaar, het heeft reeds meerdere buurtfuncties en of het natuur is?? Ga eens kijken.

Harrie schreef:

U draait de zaken om: De buurten rond de Van Woustraat zijn geen succes “dankzij de drukte van de Van Woustraat”, maar “ondanks de drukte van de Van Woustraat”.

Joop Moes schreef:

Als je op de kaart de groene scheg bekijkt zie je dat in de loop van vele jaren de groene scheg langzaamaan is opgeknabbeld (Overamstel 1 en Amstelkwartier).. Amstelglorie is nu met het Oeverbos de kop van de Amstelscheg geworden. Die kop afhakken is een doodzonde. Ook doet de stelling afbreuk aan de sociale functie van het volkstuinieren dat daar al 65 jaar plaats vindt en de populariteit van de bevolking (want de wachtlijst is met zo groot als het aantal tuinen). Dus afblijven van Amstelglorie.

Ja, de natuur met biodiversiteit in de Amstelscheg is inderdaad niet zo maar vervangbaar, zeker niet door een monotoon strookje kaalgeschoren gras evenwijdig aan de Amstel zoals op de foto hierboven te zien is.

Dat de Van Woustraat/Rijnstraat in bovenstaande tekst wordt bejubelt als prettige rustige voorbeeldstraat is mij een raadsel. De verkeerssituatie is zo problematisch dat de gemeente Amsterdam deze straat al jaren aan het verbeteren is. Het is een drukke straat met een tram en veel soorten verkeer. Tot de Utrechtsebrug is de straat onderdeel van Plus net fiets en over de brug Plus net auto.

Ik mis onderbouwing van de bewering dat het Volkstuincomplex Amstelglorie een rare groene vlek zou zijn.

J. Bret schreef:

Wat ik mij afvraag is waarom er niet rondom de volkstuin parken wordt gebouwd. Je kan de complexen iets meer als een park inrichten met hier en daar een verblijfruimte en ze als park incorporeren. Jeanine Bret.

Willem Boterman schreef:

Mooi Jos, ik heb ook van Jacques’ colleges genoten.

Agnes schreef:

Over Heerlen gesproken.
Toevallig een stukje station gezien… Verbaasd verwonderd!!!
Niet veel tijd.maar kwam bewust
een keer terug om te kijken.
En was erg onder de indruk over
Zo veel schoonheid prachtig.
Ging zitten op het oude café dat er mooi verzorgd uit zag, en genoot, al pratende met enkele toevallige medebewonderaars.
Daarna wandelend door de straat
Waar etalages en niets er verzorgd uit zag waar een onderneemster mij bijna kwaad
aan keek om dat ik het waagde
Het station mooi te vinden.
Dat was 2019 20 ik weet niet hoe het nu is???
Maar ik hoop nog vaak zoiets moois te zien wat m’n hart raakt.


Geef een reactie

Uw e-mail adres wordt niet gepubliceerd