Volkstuincomplex Amstelglorie: een anachronisme op huidige plek?
Een publicatie van toch niet de eerste de beste economen Wouter Vermeulen, Coen Teulings, Gerard Marlet en Henri de Groot (Groei & Krimp 2016) raakt gevoelige snaren in groen Nederland, in het bijzonder Amsterdam. De auteurs stellen dat Nederland de laatste jaren op de verkeerde plekken woningen gebouwd heeft (bijvoorbeeld Almere), wat uiterst nadelig is gebleken voor de agglomeratiekracht van Amsterdam. Dat verzwakt simpelweg de internationale concurrentiepositie. Bouwen in de kop van de scheggen is volgens Teulings in een interview een in dit verband veel effectiever antwoord op de sterk stijgende vraag naar stedelijk wonen, waardoor en passant ook de agglomeratie-effecten hun werk kunnen doen.
Nou is de ene scheg de andere niet, maar laten we eens kijken naar de kop van de Amstelscheg, met name volkstuincomplex Amstelglorie. Amsterdam en haar regio kennen een behoorlijke woningbouwopgave, beter gezegd, een behoorlijke verstedelijkingsopgave. Daarbij gaat het niet alleen om het bouwen van woningen, maar ook om het realiseren van woonomgevingen met een (hoog)stedelijk karakter. Dit type woonmilieu wordt het snelst en efficiëntst werkelijkheid als het bestaande centrummilieu zich kan uitrollen, waarbij de stadsstraten als geleiders van stedelijkheid fungeren.
Kijken we nou eens naar de Van Woustraat. Een stadsstraat par excellence. Gevarieerde voorzieningenmix, met gewilde (en merendeels rustige) woonmilieus in de flanken (de package deal rust versus drukte. Van meet af aan een doorgaande verkeersroute met bovendien een toenemende rol als verblijfsruimte. Interessant is verder dat het de langste stadsstraat van Amsterdam is. Vanaf het Rembrandtplein (waar de Van Woustraat heel even de Utrechtsestraat heet), tot aan de Utrechtse Brug (waar de Van Wou overigens Rijnstraat genoemd wordt) strekt deze stadsstraat zich vanaf de binnenstad uit tot aan de stadsrand van de jaren ’90. Maar als de A2 vanaf de Ringweg wordt afgewaardeerd kan de Van Woustraat zich verder als stadsstraat uitbreiden en daarmee stedelijkheid geleiden, met gewilde woonmilieus als gevolg. Daarop preluderend is de eerste fase Overamstel al een groot succes. Woningen als zoete broodjes, prachtige openbare ruimte, hier en daar een succesvolle voorziening, dichtbij de urban fabric, met smacht wachtend op de package deal met een belendende stadsstraat (i.c. de Van Wou). Zeker als de volgende fases van Overamstel worden opgeleverd.
Kijken we op beneden staande kaart dan zien we de potentie van een nieuw deel van de stadsstraat opdoemen. Maar we zien ook een groot probleem. Wat doet die gekke groene vlek daar ten westen van de te ontwikkelen stadsstraat? Die ligt op een plek waar de package deal stadsstraat en gewilde woonmilieus ten volle verzilverd kan worden. Die moet dus, boven staande redenering volgend, verdwijnen.
Ja maar, heel veel mensen ontlenen heel veel plezier aan die volkstuinen. Zeker, maar nog veel en veel meer mensen wordt een plezier gedaan met stedelijke woonmilieus. Ja maar, een verdichtende stad kan toch niet zonder substantieel groen? Goed punt en zeker waar. Maar dat groen (1) moet dan wel openbaar toegankelijk zijn en (2) hoeft op deze plek niet de omvang van het volkstuinencomplex te hebben. Goed voorbeeld is de groenstrook/ park aan de Amstel in het project Overamstel 1ste fase. De kwaliteit van het stedelijk groen neemt daarmee toe, en biedt bovendien ruimte aan woningbouw in hoge dichtheid.
Ja maar, natuur is toch onvervangbaar? Arnold Heertje hield recent in het kader van het 5de college Ruimtevolk een spetterend betoog over de betekenis van economie en de in vele gevallen schadelijke effecten van ongebreidelde economische groei. Het onder druk staan van Amstelglorie noemde hij als voorbeeld van wanprestaties van de lokale overheid. Natuur is een niet reproduceerbaar goed, stelde hij. En niet reproduceerbare goederen hebben een onmetelijke waarde. Maar is een volkstuincomplex een niet reproduceerbaar goed? Bovendien, is een volkstuincomplex als natuur te bestempelen?
Moderne stadsontwikkeling gaat over de juiste functie op de juiste plek. De huidige locatie van volkstuincomplex Amstelglorie lijkt uitermate geschikt voor een uitrollend centrummilieu. Amstelglorie is te reproduceren elders rond Amsterdam. Delen van het huidige gebied zullen een kwalitatieve groene bijdrage leveren aan deze stedelijke woningbouwlocatie. Groengebied Amstelland blijft om de hoek liggen. Het groen blijft hier een belangrijke vestigingsconditie. Toch nog een ‘ja maar’. Dan wordt er toch een flink stuk afgeknabbeld van dat groengebied? Is dat zo? In krimpend ruraal Nederland wordt per jaar meer aan de natuur terug gegeven dan dat er elders aan wordt onttrokken. De juiste functie op de juiste plek.
Het helpt natuurlijk geen mallemoer om een deels leegstaand megaproject in een stad met bovenmatig veel laagstand te bouwen, wat gespeend is van functionaliteit en stedenbouwkundige kwaliteit. Huisman een architect? Alsof je Sven Cramer opstelt als spits van Barcelona Football Club………Doordrenkt van prestige, dit overbodige plan. Verder zal dat Mijnwater als energiemonopolie ook niet echt helpen. Pure geldverkwisting!
Komt nog bij dat de ontsluiting met de zuidzijde van de stad er niet komt omdat de beoogde hotelbelegger geen cent te makken heeft en het als doorverkoopobject heeft aangekocht met een lege B.V..
Amsterdam is uniek om zijn scheggen en wordt daar terecht voor geprezen. Niet aan morrelen zou ik zeggen. Of volkstuinen daar in thuishoren is inderdaad een terechte vraag. Maar dat betekent toch niet dat je die ruimte direct moet volbouwen? Natuurlijk blijft Groengebied Amstelland om de hoek liggen, maar toch ook weer iets verder en de verbinding wordt weer zwakker. Een groene Scheg die tot diep de bebouwing van Amsterdam in loopt heeft ongekende waarden. Toen ik in de Afrikaander buurt woonde kon ik langs de Amstel binnen tien minuten naar een boer fietsen voor verse melk. Onderweg reed ik door het groen en vergat de drukte van de stad terwijl ik de weidevogels hoorde. Amsterdam een stad die verbonden is met de veenweiden er omheen. Onbetaalbaar. Probeer dat beeld in stand te houden.
Zou je niet eerst eens gaan kijken voor je dit soort dingen over Amstelglorie schrijft? 40% van het park is openbaar, het heeft reeds meerdere buurtfuncties en of het natuur is?? Ga eens kijken.
U draait de zaken om: De buurten rond de Van Woustraat zijn geen succes “dankzij de drukte van de Van Woustraat”, maar “ondanks de drukte van de Van Woustraat”.
Als je op de kaart de groene scheg bekijkt zie je dat in de loop van vele jaren de groene scheg langzaamaan is opgeknabbeld (Overamstel 1 en Amstelkwartier).. Amstelglorie is nu met het Oeverbos de kop van de Amstelscheg geworden. Die kop afhakken is een doodzonde. Ook doet de stelling afbreuk aan de sociale functie van het volkstuinieren dat daar al 65 jaar plaats vindt en de populariteit van de bevolking (want de wachtlijst is met zo groot als het aantal tuinen). Dus afblijven van Amstelglorie.
Ja, de natuur met biodiversiteit in de Amstelscheg is inderdaad niet zo maar vervangbaar, zeker niet door een monotoon strookje kaalgeschoren gras evenwijdig aan de Amstel zoals op de foto hierboven te zien is.
Dat de Van Woustraat/Rijnstraat in bovenstaande tekst wordt bejubelt als prettige rustige voorbeeldstraat is mij een raadsel. De verkeerssituatie is zo problematisch dat de gemeente Amsterdam deze straat al jaren aan het verbeteren is. Het is een drukke straat met een tram en veel soorten verkeer. Tot de Utrechtsebrug is de straat onderdeel van Plus net fiets en over de brug Plus net auto.
Ik mis onderbouwing van de bewering dat het Volkstuincomplex Amstelglorie een rare groene vlek zou zijn.
Wat ik mij afvraag is waarom er niet rondom de volkstuin parken wordt gebouwd. Je kan de complexen iets meer als een park inrichten met hier en daar een verblijfruimte en ze als park incorporeren. Jeanine Bret.
Over Heerlen gesproken.
Toevallig een stukje station gezien… Verbaasd verwonderd!!!
Niet veel tijd.maar kwam bewust
een keer terug om te kijken.
En was erg onder de indruk over
Zo veel schoonheid prachtig.
Ging zitten op het oude café dat er mooi verzorgd uit zag, en genoot, al pratende met enkele toevallige medebewonderaars.
Daarna wandelend door de straat
Waar etalages en niets er verzorgd uit zag waar een onderneemster mij bijna kwaad
aan keek om dat ik het waagde
Het station mooi te vinden.
Dat was 2019 20 ik weet niet hoe het nu is???
Maar ik hoop nog vaak zoiets moois te zien wat m’n hart raakt.
Jaren geleden woonde ik nog in Heerlen. Toen al wist je dat het maankwartier er koste wat kost zou moeten komen. Lang voordat de crisis begon. Een prestige kwestie? Laten we hopen dat het Heerlen een stapje verder brengt. Ik betwijfel het!