Stad of landschap? Stad en landschap!

verscheen eerder op ROMagazine.nl

Het is niet gek dat bewoners zich bij een toenemende ruimtedruk op de stad (woonruimte, werklocaties, toerisme) zorgen maken over omvang en kwaliteit van het groen. Zo ook de bewoners van het Amsterdamse stadsdeel Noord, die afgelopen week een symposium organiseerden over de weerslag van de groeiende stad op de groene openbare ruimte: Meer stad, meer landschap!

Het agenderen van deze onrust is nodig om de overheid bij de les te houden. In het geval van Amsterdam is het groen gelukkig gewaarborgd in de Structuurvisie 2040, in de Hoofdgroenstructuur, in het coalitieakkoord van het huidige bestuur en in het gedrag van Amsterdammers. De voorlopige en nog niet gepubliceerde resultaten van het Grote Groenonderzoek 2018 laten zien dat bezoek aan Waterland, het cultuurhistorische groene landschap ten noorden van Amsterdam, wederom gestegen is, evenals de waardering voor het gebied.

‘Volbouwen van Waterland’ is dan ook niet aan de orde. Sterker nog, Amsterdam en de Metropoolregio zouden zich in hun eigen vingers snijden: het metropolitane (groene) landschap is immers een belangrijke vestigingsfactor voor nieuwe bewoners en bedrijven. Kortom, uitbreiding ten koste van Waterland is niet aan de orde.

Maar dat betekent wel dat groeiende steden hun nieuwe bewoners moeten kunnen opvangen door inbreiding! Ik wees de bezoekers van het symposium op de ontwikkellocatie Sluisbuurt, waar enerzijds door middel van compacte stedenbouw met hoogbouw-accenten de agglomeratiekracht van stad en ommeland toeneemt, en anderzijds de ecologische voetafdruk per stadsbewoner afneemt. Een locatie op steenworp afstand van de Amsterdamse urban fabric, en via een sluisje en brug  het cultuurhistorische landschap van Waterland op loopafstand. Een toplocatie derhalve.

Zo niet volgens de reflecterende Friso de Zeeuw, ontwikkelaar en voorheen hoogleraar gebiedsontwikkeling. Hij wees zijn gehoor erop dat de Sluisbuurt en haar torens zichtbaar zijn vanaf Waterland. De Sluisbuurt ontneemt Waterland zijn lucht en ruimte. De Sluisbuurt is, geachte toehoorders, een slecht idee. Kortom, niet bouwen in het groene ommeland, maar ook niet bouwen aan het groene ommeland. Ook voor mensen die in de stad wonen kan hoogbouw leiden tot horizonvervuiling. De Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad (VVAB) laat geen mogelijkheid onbenut dit onder de aandacht van de gemeenteraad te brengen (eventueel via de rechter). En dan zijn er nog vele  architecten en architectuurhistorici die fulmineren tegen hoogbouw.

Stedelijke ruimtelijke expansie is om economische en ecologische redenen niet wenselijk. Stedelijke inbreiding daarentegen noodzakelijk, al is het bouwtechnisch en juridisch behoorlijk ingewikkeld. Frisoos de Zeeuwen, Vrienden van-en en vele architectuurhistorici gooien dan ook nog eens punaises op het ontwikkelparcours. Moeilijk.

Vorig jaar verscheen in The Economist het artikel Less than the sum of their parts. Daarin werd erop gewezen dat (Amerikaanse) steden die niet gemakkelijk binnen hun gemeentegrenzen kunnen bouwen (en regionaal  meer gespreid naar bouwlocaties moeten zoeken)  meer geconcentreerde armoede kennen, meer segregatie laten zien, een minder betrokken bevolking hebben en op minder geschoolde werkkrachten een beroep kunnen doen.

Moeten we ons nou meer zorgen maken over de teloorgang van het groene landschap of over de remmende krachten in het debat over stedelijke groei ?

 

 


Monique.Amkreutz schreef:

Jaren geleden woonde ik nog in Heerlen. Toen al wist je dat het maankwartier er koste wat kost zou moeten komen. Lang voordat de crisis begon. Een prestige kwestie? Laten we hopen dat het Heerlen een stapje verder brengt. Ik betwijfel het!

André schreef:

Weet je Monique, als je niets doet gebeurt er ook niets…

Het helpt natuurlijk geen mallemoer om een deels leegstaand megaproject in een stad met bovenmatig veel laagstand te bouwen, wat gespeend is van functionaliteit en stedenbouwkundige kwaliteit. Huisman een architect? Alsof je Sven Cramer opstelt als spits van Barcelona Football Club………Doordrenkt van prestige, dit overbodige plan. Verder zal dat Mijnwater als energiemonopolie ook niet echt helpen. Pure geldverkwisting!

Komt nog bij dat de ontsluiting met de zuidzijde van de stad er niet komt omdat de beoogde hotelbelegger geen cent te makken heeft en het als doorverkoopobject heeft aangekocht met een lege B.V..

Amsterdam is uniek om zijn scheggen en wordt daar terecht voor geprezen. Niet aan morrelen zou ik zeggen. Of volkstuinen daar in thuishoren is inderdaad een terechte vraag. Maar dat betekent toch niet dat je die ruimte direct moet volbouwen? Natuurlijk blijft Groengebied Amstelland om de hoek liggen, maar toch ook weer iets verder en de verbinding wordt weer zwakker. Een groene Scheg die tot diep de bebouwing van Amsterdam in loopt heeft ongekende waarden. Toen ik in de Afrikaander buurt woonde kon ik langs de Amstel binnen tien minuten naar een boer fietsen voor verse melk. Onderweg reed ik door het groen en vergat de drukte van de stad terwijl ik de weidevogels hoorde. Amsterdam een stad die verbonden is met de veenweiden er omheen. Onbetaalbaar. Probeer dat beeld in stand te houden.

e van hagen schreef:

Zou je niet eerst eens gaan kijken voor je dit soort dingen over Amstelglorie schrijft? 40% van het park is openbaar, het heeft reeds meerdere buurtfuncties en of het natuur is?? Ga eens kijken.

Harrie schreef:

U draait de zaken om: De buurten rond de Van Woustraat zijn geen succes “dankzij de drukte van de Van Woustraat”, maar “ondanks de drukte van de Van Woustraat”.

Joop Moes schreef:

Als je op de kaart de groene scheg bekijkt zie je dat in de loop van vele jaren de groene scheg langzaamaan is opgeknabbeld (Overamstel 1 en Amstelkwartier).. Amstelglorie is nu met het Oeverbos de kop van de Amstelscheg geworden. Die kop afhakken is een doodzonde. Ook doet de stelling afbreuk aan de sociale functie van het volkstuinieren dat daar al 65 jaar plaats vindt en de populariteit van de bevolking (want de wachtlijst is met zo groot als het aantal tuinen). Dus afblijven van Amstelglorie.

Ja, de natuur met biodiversiteit in de Amstelscheg is inderdaad niet zo maar vervangbaar, zeker niet door een monotoon strookje kaalgeschoren gras evenwijdig aan de Amstel zoals op de foto hierboven te zien is.

Dat de Van Woustraat/Rijnstraat in bovenstaande tekst wordt bejubelt als prettige rustige voorbeeldstraat is mij een raadsel. De verkeerssituatie is zo problematisch dat de gemeente Amsterdam deze straat al jaren aan het verbeteren is. Het is een drukke straat met een tram en veel soorten verkeer. Tot de Utrechtsebrug is de straat onderdeel van Plus net fiets en over de brug Plus net auto.

Ik mis onderbouwing van de bewering dat het Volkstuincomplex Amstelglorie een rare groene vlek zou zijn.

J. Bret schreef:

Wat ik mij afvraag is waarom er niet rondom de volkstuin parken wordt gebouwd. Je kan de complexen iets meer als een park inrichten met hier en daar een verblijfruimte en ze als park incorporeren. Jeanine Bret.

Willem Boterman schreef:

Mooi Jos, ik heb ook van Jacques’ colleges genoten.

Agnes schreef:

Over Heerlen gesproken.
Toevallig een stukje station gezien… Verbaasd verwonderd!!!
Niet veel tijd.maar kwam bewust
een keer terug om te kijken.
En was erg onder de indruk over
Zo veel schoonheid prachtig.
Ging zitten op het oude café dat er mooi verzorgd uit zag, en genoot, al pratende met enkele toevallige medebewonderaars.
Daarna wandelend door de straat
Waar etalages en niets er verzorgd uit zag waar een onderneemster mij bijna kwaad
aan keek om dat ik het waagde
Het station mooi te vinden.
Dat was 2019 20 ik weet niet hoe het nu is???
Maar ik hoop nog vaak zoiets moois te zien wat m’n hart raakt.


Geef een reactie

Uw e-mail adres wordt niet gepubliceerd